Εκκλησίες

Ηθρησκεία και η πίστη για εμάς, τους Έλληνες, αποτελούσαν ανέκαθεν αναπόσπαστα στοιχεία της εθνικής μας ταυτότητας. Τα ιερά αξιοθέατα, άρρηκτα συνδεδεμένα με την τοπική κουλτούρα και την τέχνη της εποχής ελκύουν κάθε χρόνο το ενδιαφέρον τουριστών που αναζητούν τη βαθύτερη γνώση των παραδόσεων και της τέχνης με τη θρησκεία.

Αναζητήστε τα προαιώνια σύμβολα της χριστιανικής μας πίστης στους ναούς και τα ασκηταριά που δεσπόζουν με τη λιτή αρχιτεκτονική τους σε πανέμορφες τοποθεσίες του Δήμου μας και νιώστε ιερό δέος υπό το βλέμμα των ασκητικών μορφών και κατάνυξη από τη φύση που υποκλίνεται στην πνευματικότητα των χώρων.

Νοτιοανατολικά του χωριού Μόρφη (παλιό Μορφάτι) σε μια μικρή σπηλιά του βουνού Ερημίτης (518μ.), εκεί που η φύση κυριαρχεί, δεσπόζει αγέρωχο το Ασκηταριό του Αγίου Αρσενίου.

Αφιερωμένο στον Άγιο Αρσένιο, το εκκλησάκι, σύμφωνα με επιγραφή που υπάρχει στην δεξιά άκρη του χτιστού τέμπλου του, ιστορήθηκε από τους Χιονιαδίτες αγιογράφους Αναστάσιο και Παντούλη το 1872. Το τέμπλο του Ναού είναι λιθόκτιστο, ενώ στις τοιχογραφίες που υπάρχουν, ο Άγιος Αρσένιος, παραδόξως, εικονίζεται όχι ως μοναχός, αλλά ως ιεράρχης.

Ο Άγιος Αρσένιος είναι ο προστάτης του χωριού και η μνήμη του γιορτάζεται στις 8 Μαΐου. Την ημέρα αυτή οι προσκυνητές συγκεντρώνονται στην σπηλιά στο εκκλησάκι για να τον τιμήσουν και να τον δοξάσουν. Θεωρείται δε ότι είναι θαυματουργός και γι’ αυτό το νερό που τρέχει από την οροφή της σπηλιά και της εκκλησίας μαζεύεται σε μπουκαλάκια από τους πιστούς και το κρατούν ως αγίασμα.

Η τοποθεσία παρουσιάζει θρησκευτικό και φυσιολατρικό ενδιαφέρον, ενώ υπάρχει και εύκολη πρόσβαση μέσω μονοπατιού, που ξεκινάει από το χωριό Μόρφη.

Στους πρόποδες της Δυτικής πλαγιάς του βουνού της Αγιάς (927 μ.), δίπλα σ’ ένα μικρό ποταμάκι με πολλά θεόρατα πλατάνια κι ελιές γύρω του, και σ΄ απόσταση 4 περίπου χιλιομέτρων από το χωριό Πέρδικα, βρίσκεται ένα από τα νεότερα μοναστήρια του νομού Θεσπρωτίας, αφιερωμένο στον Αγ. Αθανάσιο.

Η Μονή του Αγ. Αθανασίου Πέρδικας ήταν χτισμένη στην πλαγιά του βουνού, αλλά το 1811, όπως αναφέρεται στο εξωτερικό υπέρθυρο του καθολικού της μεταφέρθηκε στη σημερινή της τοποθεσία. Αφορμή για το χτίσιμο του μοναστηριού, κατά την παράδοση, στάθηκε η ανεύρεση της θαυματουργής εικόνας του Αγ. Αθανασίου στη μεγάλη ελιά, που βρίσκεται κοντά στο Ιερό Βήμα του καθολικού.

Η Μόνη του Αγ. Αθανασίου, κατά το Μουσελίμη ( Αρχαιότητες της Θεσπρωτίας, σελ. 187):

«Ήταν σεβαστό μοναστήρι από χριστιανούς και τούρκους. Γι’ αυτό πολλές φορές πλην των χριστιανών έμπαιναν και τούρκοι επίτροποι.

Λέγεται πως οι Περδικιώτες, προτού τουρκέψουν, έριξαν το βαγγέλιο στο πηγάδι τ΄ αη-Θανάση περιβαλμένο με αδιάβροχο ύφασμα κι όταν ορκίζονταν – όσοι έμειναν χριστιανοί – για να μη καταλάβουν οι τούρκοι έλεγαν όχι “μα το βαγγέλιο”, αλλά “μα σ’ εκείνο που είναι μέσα στο πηγάδι”.

Για να μη βάζουν χέρι οι τούρκοι στα χτήματα του μοναστηριού, μολογιέται, πως κάποτε ένας επίτροπος παρουσιάστηκε γυμνός τη νύχτα σε ομάδα τούρκων που επέστρεφαν από τις εργασίες τους, δήθεν πως ήταν ο αη- Θανάσης, και τους φοβέρισε, πως θα πάθει πολλά κακά όποιος πάρει από το βακούφι. Έτσι σώθηκαν αρκετά χωράφια κι ελιές που προσποιούνταν οι τούρκοι πως είναι δικά τους.»

Το μοναστηριακό συγκρότημα έχει ορθογώνιο σχήμα, με την πύλη – καμπαναριό – δωρεά «Κ. ΠΕΤΣΗ 1985» στη Νότια πλευρά, το καθολικό στη Βόρεια κι ένα καινούργιο κτίσμα – δωρεά Ανδρέου και Σωτηρίου Θεοδοσίου- στο Νοτιοανατολικό του άκρο. Στην αυλή του μοναστηριού, εκτός από την «ιερή» ελιά, υπάρχουν μια μικρή νερατζιά και μια ωραία δάφνη.

To καθολικό της Μονής, μικρή βασιλική με τρούλλο, αποτελείται από πρόναο, κυρίως ναό και Ιερό Βήμα. Ο μικρός πρόναος χωρίζεται από τον κυρίως ναό με τοίχο, στον οποίο υπάρχουν μια κεντρική πύλη και δύο πλάγια ανοίγματα- από ένα σε κάθε πλευρά της πύλης-, ενώ ο κυρίως ναός από το Ιερό Βήμα με σκαλιστό ξύλινο τέμπλο, το οποίο, σύμφωνα με επιγραφή του, έγινε το 1968, από τον Πέτρο Μητρόπουλο:

«ΤΟ ΕΙΚΟΝΟΣΤΑΣΙΟΝ ΚΑΤΕΣΚΕΥΑΣΘΗ ΕΝ ΕΤΕΙ 1968 ΥΠΟ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ Δ. ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ»

Στο τέμπλο υπάρχουν οι Δεσποτικές εικόνες της Παναγίας Βρεφοκρατούσας, του Χριστού και του Προδρόμου και οι 13 μικρές εικόνες του Δωδεκάορτου.

Στο εσωτερικό του ναού δεν υπάρχουν αγιογραφίες, από δε τις φορητές του εικόνες, ξεχωρίζουν οι 3 του Αγ. Αθανασίου (μία μεγάλη στο Νότιο τοίχο της εκκλησίας, μία άλλη μικρότερη, του 1967, στο Βόρειο τοίχο και η θαυματουργή, ασφαλώς, σε εικονοστάσι).

Η είσοδος στο καθολικό γίνεται από δύο πόρτες, που βρίσκονται στη Νότια πλευρά του. Η μία στον πρόναο και η άλλη στον κυρίως ναό. Πάνω από την εξωτερική πόρτα του κυρίως ναού, υπάρχει τσιμεντένιο χαγιάτι».*

Η επίσκεψη της Μονής του Αγ. Αθανασίου μπορεί να γίνει με αυτοκίνητο από το χωριό Πέρδικα είτε μέσω της παραλίας Καραβοστάσι είτε μέσω της διασταύρωσης στον δρόμο από Πέρδικα προς Αγιά.

Κατά την εορτή της Μονής στις 2 Μαΐου, πραγματοποιείται ημερήσιο πανηγύρι στον διπλανό ελαιώνα ενώ την παραμονή πραγματοποιείται η λιτάνευση της θαυματουργής Εικόνας.

Συνιστάται δε όχι μόνο για το θρησκευτικό, αλλά και για το φυσιολατρικό ενδιαφέρον της καθώς πλησίον της Μονής, υπάρχει το ομώνυμο περιπατητικό μονοπάτι μήκους 2 περίπου χιλιομέτρων, μιας δασώδης περιοχή πλησίον ποταμού που εκβάλει στο Καραβοστάσι.

*Δημήτριος Καμαρούλιας, «Τα μοναστήρια της Ηπείρου» τ. Β’, Αθήνα 1996

Στο κατάφυτο από πεύκα μικρό νησάκι – Αγιονήσι – που βρίσκεται στην είσοδο του Όρμου της Ηγουμενίτσας, υπάρχει το καθολικό της Μονής της Ζωοδόχου Πηγής, μετοχιού της Μονής Γηρομερίου Θεσπρωτίας.

Για το μοναστήρι αυτό, η Αδελφότητα της Ιεράς Μονής Κοίμησης Θεοτόκου Γηρομερίου (Ίερά Μονή Γηρομερίου, 1993, σελ. 68), αναφέρει τα εξής:

«Εις τήν εισοδον τού κόλπου της Ηγουμενίτσας καί εις άπόστασιν ολίγων μέτρων από τήν ακτή ύπάρχει μία κατάφυτος νησίδα πού ονομάζεται Αγιονήσι.

Εις τό μέσον της νησίδας υπάρχει παλαιόν ναίδριον εφιερωμένον  εις τήν Ζωοδόχον  Πηγήν, απροσδιορίστου χρονολογίας . Κατά τήν παράδοσιν, πρίν από πολλά χρόνια εκεί ελειτούργησε ανδρική  Μονή . Αυτό αποδεικνύεται από τήν ύπαξη ερειπωμένων κελλίων, ένός πηγαδιού, επιχωματωμένου σήμερα, καθώς καί από τήν εύρεσιν πολλών ανθρωπίνων οστών, κατά τήν πρόσφατον ανακαίνισιν τού ναϊδρίου. Πέραν αυτών, δέν ύπάρχουν κάποια επιπλέον ίστορικά στοιχεία, σχετικά μέ τό Μετόχων αυτό.»

Το καθολικό της Μονής της Ζωοδόχου Πηγής είναι μικρή μονόκλιτη βασιλική, χωρίς πρόναο και τοιχογραφίες. Στην εξωτερική Δυτική πλευρά της εκκλησίας, έχει εντοιχιστεί μία μικρή ενεπίγραφη πλάκα, με δυσανάγνωστη χρονολογία.

Στα Δυτικά της εκκλησίας υπάρχουν τα ερείπια των κελλιών του μοναστηριού, ενώ στα ΒΑ της, μία δεξαμενή βρόχινου νερού .

Η επίσκεψη του Αγιονησιού γίνεται με καΐκι από την Ηγουμενίτσα (μισή ώρα διαδρομή).

Την ημέρα εορτασμού της Μονής, την Παρασκευή μετά το Πάσχα, ξεκινούν από την Ηγουμενίτσα καΐκια που μεταφέρουν τους πιστούς και τελείται θεία λειτουργία.